Czy potrzebuję szczepionki przeciw zapaleniu płuc?

Zapalenie płuc powoduje rocznie ponad 50 000 zgonów w Stanach Zjednoczonych i stanowi ponad 400 000 wizyt w oddziale ratunkowym, wynika z raportu Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC).

W ostatnich latach zwiększone stosowanie szczepionek przeciwko zapaleniom płuc, szczególnie wśród osób starszych, doprowadziło do 8-procentowego zmniejszenia liczby zgonów od 1999 r. Z tego powodu tylko około 65% osób z grupy wysokiego ryzyka zostało właściwie zaszczepionych.

W wielu przypadkach ludzie nie są pewni, czy potrzebują szczepionki lub jakiego rodzaju zapalenie płuc ma zapobiegać. Inni nie są nawet świadomi istnienia szczepionki.

Rodzaj zapalenia płuc

Zapalenie płuc definiuje się jako zapalenie worków powietrznych płuc, które mogą wypełnić płynem i prowadzić do trudności z oddychaniem, gorączki, dreszczy i kaszlu z ropą lub flegmą. Zapalenie płuc jest najczęściej spowodowane przez drobnoustroje, ale może również rozwinąć się w przypadku wdychania pokarmu lub płynu do płuc (aspiracyjne zapalenie płuc) lub pobrania bakterii lekoopornych w szpitalu (szpitalne zapalenie płuc).

Najczęściej spotykanym typem jest zapalenie płuc wywołane przez społeczność, w którym zakażenie, takie jak bakterie, wirusy lub grzyby, rozprzestrzenia się poza ośrodkiem opieki zdrowotnej. Spośród nich najczęstszą przyczyną są bakterie.

Bakteryjne zapalenie płuc typowo rozprzestrzenia się przez krople oddechowe, które są rozpylane, gdy osoba kaszle lub kicha. Większość jest spowodowana przez Streptococcus pneumoniae, bakteria zawierająca ponad 90 różnych serotypów. Spośród nich 10 typów jest odpowiedzialnych za większość powikłań związanych z zapaleniem płuc.

Podczas gdy bakteryjne zapalenie płuc wpływa przede wszystkim na drogi oddechowe, może spowodować poważną chorobę, jeśli rozprzestrzeni się w krwioobiegu. Jeśli tak się stanie, może zainfekować krew (pneumokokowe bakteriemia / sepsa) i spowodować stan zapalny błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy (pneumokokowe zapalenie opon mózgowych). Ryzyko zgonu u osób z inwazyjnym zapaleniem płuc wynosi od 5 do 7 procent i może być nawet wyższe u osób w podeszłym wieku.

Rodzaje szczepionki przeciw zapaleniu płuc

Istnieją dwie szczepionki, które mogą zapewnić ochronę przed zakażeniem Streptococcus pneumoniae. Nie mogą zapobiec innym rodzajom bakteryjnego zapalenia płuc (np. Spowodowanego przez Chlamydophila pneumoniae lub Mycoplasma pneumoniae) lub jakiekolwiek związane z grzybem lub wirusem.

Dwie zatwierdzone przez FDA szczepionki uodparniają osobę na specyficzne serotypy, które najprawdopodobniej wywołają chorobę i chorobę inwazyjną. Oni są:

• PCV13, sprzedawany pod nazwą Prevnar 13, co zapobiega 13 najbardziej dotkliwym rodzajom S. pneumoniae
• PPSV23, sprzedawany pod nazwą Pneumovax 23, który chroni przed dodatkowymi 23 S. pneumoniae serotypy

Żadna szczepionka nie jest wytwarzana z żywych lub całych bakterii, ale raczej z części skorupy bakteryjnej. Podczas gdy składniki te nie mogą wywoływać choroby, układ odpornościowy rozpoznaje je jako zagrożenia i uruchamia reakcję obronną w taki sam sposób, jak w przypadku prawdziwej bakterii.

Szczepionka PCV jest dostarczana domięśniowo do mięśnia naramiennego górnego ramienia lub mięśnia obszernego laterali zewnętrznego uda. Strzał PPSV23 można podawać domięśniowo lub podskórnie (w skórę).

Kto potrzebuje szczepień?

Szczepienie przeciwko zapaleniu płuc nie jest zalecane dla wszystkich. Szczepionki są przede wszystkim stosowane u osób, u których występuje zwiększone ryzyko poważnej choroby. Obejmują one:

• Niemowlęta i dzieci w ramach rutynowego harmonogramu szczepień
• Osoby powyżej 65 lat
• Osoby z osłabionym lub osłabionym układem odpornościowym, w tym z przewlekłymi chorobami, takimi jak HIV, choroba serca, choroba wątroby, niewydolność nerek i cukrzyca
• Odbiorcy przeszczepu narządów i osoby poddawane chemioterapii, obaj mają osłabiony układ odpornościowy i ekspozycję na leki immunosupresyjne
• Osoby z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, takimi jak astma, rozedma płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
• Osoby palące (które mają podstawowe ryzyko infekcji płuc) lub osoby pijące intensywnie (które są bardziej narażone na stłumienie układu odpornościowego)
• Osoba wychodząca z operacji lub poważna choroba

Obecnie nie zaleca się szczepień osobom w wieku od 18 do 64 lat, które są zdrowe. To samo dotyczy każdego, kto miał wcześniejszą reakcję alergiczną na szczepionkę lub ma znaną alergię na którykolwiek ze składników szczepionki.

Zalecenia dotyczące szczepień

Szczepienie przeciw zapaleniu płuc jest rutynową częścią harmonogramu szczepień dziecka. Według CDC wszystkie niemowlęta powinny otrzymać cztery dawki PVC13 w dwóch miesiącach, czterech miesiącach, sześciu miesiącach i między 12 a 15 miesiącem. Dzieci, które tęsknią za swoimi ranami lub zaczynają późno, powinny zostać zaszczepione, a ich dawkowanie zostanie dostosowane w zależności od wieku.

Dorośli, u których wskazane jest szczepienie przeciwko zapaleniu płuc, powinni otrzymać oba strzały: najpierw strzał z PCV13, a następnie PPSV23 zastrzelony rok lub później.

Jeśli jest stosowany zgodnie z zaleceniami, szczepionki powinny zapewnić ochronę na całe życie. W przypadku osób, które nie ukończyły kursu, zalecany może być zastrzyk. Niektórzy lekarze będą rutynowo oferować pacjentom zastrzyki od 5 do 10 lat po pierwszej serii.

Skutki uboczne

Skutki uboczne obu szczepionek są łagodne i ustępują same w ciągu jednego lub kilku dni. Większość wiąże się z dyskomfortem w miejscu wstrzyknięcia lub objawia się łagodnymi objawami grypopodobnymi. Wśród najczęstszych objawów:

• Zmęczenie
• Bóle głowy
• Niska gorączka
• Ból mięśni (bóle mięśniowe)
• Bóle stawów (bóle stawów)
• Ból w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie, obrzęk lub tkliwość
• Dreszcze
• Senność

Rzadziej mogą wystąpić biegunka, wymioty lub wysypka skórna.

W przypadku ostrzejszej reakcji - w tym pokrzywki, pęcherzy, ograniczenia oddychania, obrzęku twarzy, obrzęku języka, dezorientacji lub napadu - zadzwoń pod numer 911 lub natychmiast udaj się do najbliższej izby przyjęć. Chociaż rzadkie, może wystąpić reakcja alergiczna całego ciała (anafilaksja), która, jeśli pozostanie nieleczona, może doprowadzić do szoku, śpiączki, a nawet śmierci.